“Pelgrim” op de fiets

Langs sommige Europese pelgrimsroutes trekken al meer dan duizend jaren mensen te voet, te paard, op of naast een ezel. Behalve Rome en Jeruzalem is Santiago-de-Compostel(l)a in noord-west Spanje de bekendste eindbestemming. Alleen door Frankrijk lopen er al vijf hoofdroutes naar toe met nog allerlei vertakkingen vanuit heel Europa.

De oudste route is die vanuit Le Puy-en-Velay in de Auvergne, maar ook die vanuit Arles (Camargue) en die vanuit Vézelay (centraal Frankrijk) zijn heel bekend.

De eerste twee heb ik al eerder gefietst. Van de route vanuit Le Puy heb ik het eerste stuk te voet afgelegd tot Moissac en de rest per fiets tot Santiago-de-Compostela (in etappes van meestal een week, dus het was een meerjarenproject).

Waarom zijn die routes zo boeiend? Allereerst door de eeuwenlange historie, overal zie je onderweg nog middeleeuwse stenen kruisen, kapellen, kerken en zelfs kathedralen. Ook oude ziekenhuizen, herbergen en kloosters wijzen op een rijk pelgrimsverleden. In topjaren trokken meer dan één miljoen mensen in één jaar naar Santiago-de-Compostela. Als boetedoening of letterlijk als straf voor een begane misdaad. Als bewijs dat men de eindbestemming gehaald had moest men een St. Jacobsschelp, die alleen daar op het strand te vinden was, mee naar huis nemen. Deze schelp is zodoende het symbool voor de pelgrimswegen naar Santiago geworden en je vindt hem onderweg in allerlei hoedanigheden als wegwijzer of kenteken.

De sporen in het landschap van die eeuwenoude traditie trekken mij het meest aan, naast de schoonheid van de steden en landstreken in Frankrijk en Spanje waardoor de routes lopen. Hier en daar zijn plaatsen onderweg vrijwel onveranderd middeleeuws gebleven en dat roept soms een onwerkelijke mystieke sfeer op.

Ook is het een sportieve uitdaging om met je eigen bagage per fiets deze pelgrimswegen te volgen, want ze lopen hier en daar door heuvel- en bergachtig gebied. En dan zijn er natuurlijk nog de verrassende ontmoetingen onderweg met al die verschillende reizigers met hetzelfde einddoel.

Kortom, na de eerder genoemde routes vanaf Le Puy en Arles wilde ik ook graag die vanaf het mooie, op een heuvel gelegen, plaatsje Vézelay fietsen. Dat is deze zomer gelukt. In 2013 heb ik het gedeelte tussen Vézelay en St. Amand-Montrond gefietst. Deze laatste stad ligt precies in het hart van Frankrijk (en is bij Tourliefhebbers bekend als de finishplaats van de beruchte waaieretappe uit de Tour de France van 2013). In 2014 heb ik het stuk tussen St. Amand-Montrond en Limoges gefietst. Beide stukken zijn in diverse fietsrouteboekjes beschreven, maar het gedeelte van dat jaar, dat tussen Limoges en het aansluitingspunt op de route vanuit Le Puy (dit is in Montréal-du-Gers), staat alleen in de gids voor wandelaars. Ik weet nu ook waarom: de route door de Périgord- en de Dordognestreek is eigenlijk te geaccidenteerd voor fietsers met bagage. Daarom gaan de meeste fietsroutes niet langs het historische tracé dat de wandelaars volgen, maar een stuk oostelijker of westelijker (en dus ook vlakker). De fietsroute uit de bekende gids van Sweerman en Van Rossum loopt oostelijker langs de drukke plaatsen Rocamadour, Cahors en Moissac.

In 2016 heb ik de pelgrimsroute doorgefietst tot St. Jean-Pied-de-Port, de bekende etappeplaats aan de voet van de Pyreneeën.

Ook dit laatste stuk gaat over kleinere wegen dan die in de fietsrouteboekjes worden beschreven.

Toch heb ik er geen spijt van zo dicht mogelijk langs de wandelroute gefietst te hebben. Anders had ik het prachtige St. Jean-de-Côle, Brantôme en Bergerac gemist. Vooral in het eerstgenoemde plaatsje waan je je even terug in de middeleeuwen. In het kleine oude centrum mag je zelfs per fiets niet komen, want ook dat vervoermiddel valt er uit de toon.

Wie een goede klimconditie, een fiets met kleine versnellingen of een sterke E-bike heeft kan de GPS-tracks en een beknopte routebeschrijving van mij krijgen. Omdat de route veel over kleine rustige weggetjes loopt (waar richtingborden schaars zijn) is GPS-navigatie onmisbaar, want daarvoor zijn de routebeschrijvingen te summier.

Ben je in deze route (dus vanaf Vézelay tot St. Jean-Pied-de-Port) geïnteresseerd, stuur dan een e-mail naar: reactie@raymondoostwegel.org dan stuur ik je de benodigde gegevens per mail toe.

Een korter verhaal over “Pelgrimeren” op de fiets vind je op mijn weblog van dec. 2007: www.raymondoostwegel.nl/weblog12071.htm en meer informatie over het “Reizen op de fiets” staat op: www.raymondoostwegel.nl/weblog0712.htm

Als je zelf die route fietst zul je begrijpen waarom de ervaringen onderweg zo moeilijk in woorden zijn te vatten.

“Bon camino!

Raymond Oostwegel

Augustus 2016