Oorlogsherinneringen in de Voerstreek en het Land van Herve

(met fietsroute)

 

Het Belgische gebied ten oosten van de Maas en ten zuiden van onze landsgrens zit vol met herinneringen aan veldslagen en oorlogen die hier in de loop van vele eeuwen hebben plaatsgevonden.

Het begint al in de Romeinse tijd als Julius Caesar door de legers van Ambiorix bij de rivier de Berwinne wordt tegengehouden. Hij zou toen zijn kamp opgeslagen hebben op een heuvel waarop nu het dorp Julémont ligt, afgeleid van Mons Julius (berg van Caesar). Volgens verhalen, waar historici het echter nog niet over eens zijn, zou Julius Caesar vóór de winter naar Rome zijn teruggegaan en na die winter versterkingen gestuurd hebben die de troepen van Ambiorix bij het plaatsje Mortroux (letterlijk “Dodengat”) verslagen zouden hebben. Daarna zijn die Romeinse legioenen verder noordoostwaarts getrokken en uiteindelijk in het Teutoburgerwoud “in de pan gehakt”. De plek waar deze slag heeft plaatsgevonden is nu wel met zekerheid bekend.

Een andere oorlogsherinnering in de Voerstreek is de beruchte goederenspoorlijn die er doorheen loopt en het Duitse Roergebied met de haven van Antwerpen verbindt. De spoorweg met zijn vele viaducten is door Russische en Poolse krijgsgevangenen in de Eerste Wereldoorlog aangelegd en er bestaat een gruwelijk verhaal dat arbeiders die het zware werk niet overleefden mee gestort werden in de beton en zo hun graf vonden in de viaducten waaraan ze zelf hadden meegewerkt. Deze goederenspoorlijn is nog steeds in gebruik en gaat bij Moresnet over het hoogste viaduct en bij Veurs door de langste spoorwegtunnel van België.

Maar ook zijn er in deze mooie streek vele herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog te vinden, zoals:

-          Het indrukwekkende Amerikaanse oorlogskerkhof bij Henri-Chapelle

-          het Remember Museum 39-45 bij Clermont-sur-Berwinne

-          een groot oorlogsmonument voor de gevallenen in Neufchâteau

-          bovenop een heuvel bij deze plaats ligt het fort van Aubin-Neufchâteau. Dit grote fort vormde een onderdeel van de verdedigingslinies rondom Luik, net als het nog grotere fort van Eben-Emael (zie hiervoor mijn weblog van oktober 2009). O.a. door een inferieure betonkwaliteit viel het fort van Aubin-Neufchâteau na een hevige strijd, die ruim 3000 mensenlevens kostte, in handen van de Duitsers.

-          bij Froidthier herinnert een monument aan de omgekomen Nieuw Zeelandse bemanning van een Engelse bommenwerper, die hier werd neergehaald door Duitse jachtvliegtuigen.

-          in de kerk van de Abdij van Val Dieu staat een gedenksteen die herinnert aan een Nederlandse en een Belgische monnik van deze abdij die in Utrecht door de Gestapo gefusilleerd zijn.

 

Ik heb in deze prachtige streek met mooie vergezichten en helaas minder mooie herinneringen een themafietsroute uitgezet: “Fietstocht door de eeuwige slagvelden”. Klik hier voor meer informatie (Route no. 8), U vindt daar ook de GPS-track en de Google Earth-kaart van deze fietsroute, die U langs alle bovengenoemde punten voert.

De tocht is 52,5 km lang en start bij “Café ’t Koffer” in Mesch bij Eijsden.

Dit startpunt is ook een belangrijk stukje oorlogsverleden, want langs dit café kwamen de eerste bevrijders van de geallieerden in september 1944 Nederland binnen. Een gedenksteen bij het naburige schooltje en een koperen plaquette op het café herinneren aan deze belangrijke gebeurtenis.

 

Misschien is deze rondrit een toepasselijke fietstocht voor de komende periode van bevrijdingsdag en dodenherdenkingen. Zorg wel voor voldoende versnellingen op Uw fiets of een goede conditie, want het is een streek vol heuvels en dalen.

 

Raymond Oostwegel, mei 2010